قد بلند كه باشي بيشتر به چشم مي‌آيي! كارهاي بيشتري مي‌تواني انجام دهي و موقعيت‌هاي بيشتري در انتظارت خواهد بود! قد بلندي اين روزها يك امتياز مهم در جنبه‌هاي مختلف زندگي به شمار مي آيد. از شغل آينده گرفته تا جلسه خواستگاري، قدبلندها هميشه شانس بيشتري در موفقيت داشته‌اند. از طرف ديگر قد هر فرد آينه سلامت جسماني اوست. پس حالا كه شايد خودمان قد بلند نشده‌ايم چه كار كنيم فرزندان‌مان قدبلندي داشته باشند؟! متخصصان در اين مورد توضيح مي‌دهند.
 

مهم‌ترين عامل موثر بر قد
مهم‌ترين عامل محيطي تاثيرگذار روي قد نوع و ميزان تغذيه است. پيروي از يك رژيم متنوع و متعادل شرط لازم براي دستيابي به حداكثر استعداد ژنتيك براي افزايش طول استخوان‌هاست. پروتئين به خصوص نوع حيواني آن از اجزاي اصلي مورد نياز براي رشد است. گوشت و تخم‌مرغ منبع اصلي تامين پروتئين حيواني هستند. كلسيم نيز عنصر اصلي در تركيب استخوان بوده و بدون رسيدن ميزان كافي آن در رژيم غذايي، رسيدن به بالاترين ظرفيت وراثتي طول استخواني ميسر نيست. شير و لبنيات همچنين كلم و مركبات از منابع اصلي اين عنصر هستند. علاوه براين، ترشح هورمون‌هاي موثر در رشد و ساخت بستر استخواني و عضلات، مستلزم تامين ويتامين‌ها و عناصر ديگري مانند روي، منيزيوم، آهن و فلوئور است. انجام حركات ورزشي و كششي مانند يوگا، بارفيكس و امثال آنها نيز مي‌تواند تا حدودي به اين امر كمك كند.
 

به خاطر قدبلندي، فرزندتان را چاق نكنيد!
رعايت برنامه مناسب خواب موجب ترشح منظم هورمون رشد مي‌شود. خواب نامنظم همچنين بيداري در شب‌ها و خوابيدن تا ديروقت با ايجاد اختلال در روند ترشح هورمون رشد مي‌تواند نوجوانان را در دستيابي به قد واقعي ناكام بگذارد. بايد خاطرنشان كرد كه كماكان عامل وراثتي اصلي‌ترين عامل تعيين ميزان قد افراد است. در واقع ما براي قد افراد يك محدوده را در نظر مي‌گيريم كه رعايت نكات تغذيه‌اي و ورزشي تنها مي‌تواند ما را از حداقل اين محدوده دور و به حداكثر آن نزديك كند. اشتباه رايجي كه در اين خصوص رخ مي‌دهد اين است كه افراد تصور مي‌كنند هر چه مواد مورد نياز براي رشد را بيشتر در اختيار فرزندان شان قرار دهند موجبات بلند قدتر شدن آنها را فراهم مي‌سازند و با همين هدف شير، لبنيات، گوشت و ميوه‌جات بيشتري در اختيار آنان قرار مي‌دهند. غافل از اينكه مصرف بيش از حد اين مواد نه تنها افزايش قدي را در پي نخواهد داشت بلكه با ايجاد چاقي در آن‌ها در وضعيت ترشح هورموني آنها تاثير گذاشته و افزايش قد را مختل مي‌كند. پس اگر به افزايش قد فرزندانمان علاقه‌منديم بايد از بروز چاقي در آنها پيشگيري يا براي درمان آن اقدام كنيم. داروها و روش‌هاي موجود در بازار كه با هدف افزايش قد و عمدتا از مبادي غيرقانوني مانند شبكه‌هاي ماهواره‌اي يا عطاري‌ها عرضه مي‌شوند نيز هيچ تاثيري در اين خصوص ندارند. عمده اين داروها تركيبات مولتي ويتاميني است كه به شرط رعايت يك الگوي صحيح غذايي، بدن نيازي به مصرف آنها ندارد.
 

دخترها تا 17 سالگي و پسرها تا 18 سالگي وقت دارند!
رشد قدي از دوران جنيني داخل رحم آغاز مي‌شود و بعد از آن هم ادامه پيدا مي‌كند. طوري كه بعد از تولد دردو  سال اول بيشترين رشد را داريم. در زمان تولد بچه‌ها به طور متوسط حدود 50 سانتي‌متر قد دارند. در سال اول 5 سانت و در سال دوم 12 تا 13 سانت ديگر به آن اضافه مي‌شود. بعد از آن سرعت رشد كم مي‌شود و تا زمان بلوغ حدودا سالي 6 سانتي‌متر به طول قد اضافه مي‌شود. در زمان بلوغ نيز جهش رشد قد را داريم كه در دخترها حدود 20 تا 25 سانتي‌متر و در پسرها حدود 25 تا 30 سانتي‌متر به طول قدشان اضافه مي‌شود. زمان بسته شدن صفحه رشد در دخترها بين 15 تا 17 سالگي و در پسرها بين 16 تا 18 سالگي است. بعد از بسته شدن صفحه رشد ديگر افزايش رشد قد نداريم و هرگونه تبليغي منبي بر افزايش قد بعد از بلوغ بيشتر شبيه به كلاهبرداري است. دركل تبليغاتي كه در مورد داروها، صندل‌هاي افزايش قد و... مي‌شود، پايه و اساس علمي ندارند.
 

فرمولي براي محاسبه قد فرزندان
مهم‌ترين مسئله در مورد رشد قدي هر فرد، ژنتيك و قد پدر و مادر اوست. افراد مي‌توانند تا حدودي رشد قدي خود را محاسبه كنند. براي اين كار بايد معدل قد پدر و مادرشان را اگر پسر هستند به علاوه عدد5/6  و اگر دختر هستند منهاي عدد 5/6 كنند. عددي كه به دست مي‌آيد قد حدودي آنها را نشان مي‌دهد. ورزش نيز با طول قد ارتباط دارد اما نوع آن خيلي مهم نيست. ورزش باعث تحريك ترشح هورمون رشد و تقويت استخوان‌سازي و تراكم استخوان مي‌شود؛ به خصوص ورزش‌هايي كه در آنها وزن روي پا فشار مي‌آورد مثل ورزش‌هاي هوازي و ورزش‌هاي پرشي، واليبال، بسكتبال و... . بلند كردن موي فرزندان نيز بر رشد قد تاثيري ندارد و اين موضوع يك خرافه است.
 

بلوغ زودرس قد را كوتاه نگه مي‌دارد
يكي از موارد موثر بر قد، سن بلوغ است. هرچه بلوغ زودتر اتفاق بيفتد جهش رشدي قد سريع‌تر خواهد بود و اگر قد كودك را در همان لحظه با همسالان خودش مقايسه كنيم مي‌بينيم از همه بلندتر است اما وقتي صفحات رشدش بسته مي‌شود بقيه افراد رشد مي‌كنند و او ديگر افزايش قد پيدا نمي‌كند. بنابراين چنين افرادي در زمان بلوغ از بقيه بلندترند اما معمولا در آينده نسبت به بالغين ديگر كوتاه‌تر خواهند بود. در بررسي بلوغ از جداول و منحني‌هاي رشد استفاده مي‌شود تا اگر قد فرد پايين‌تر از اين منحني‌ها باشد ارزيابي آزمايشگاهي و راديولوژي انجام شود. براي تعيين سن استخواني فرد معمولا عكس مچ دست گرفته مي‌شود و بعد براساس سن تخمين زده مي‌شود كه آيا نياز به درمان و به تعويق انداختن بلوغ هست يا خير. نكته ديگر سرعت رشد است. ممكن است فرد براساس ژنتيك قد كوتاهي داشته باشد اما سرعت رشدش مناسب باشد. اين افراد را ممكن است فقط تحت نظر بگيريم و تحت درمان دارويي قرار ندهيم.
 

چرا بچه‌هاي پرورشگاهي قد كوتاه‌تري دارند؟!
از ديگر مولفه‌هاي تاثيرگذار در قد فرد، بيماري‌ها و شيوه تغذيه است. افرادي كه دچار سوءتغذيه هستند يا بيماري‌هاي گوارشي و سوءجذب دارند ممكن است قد كوتاهي پيدا كنند. وضعيت عاطفي نيز در رشد قد موثر است. ديده شده افرادي كه در پرورشگاه بزرگ مي‌شوند و از محبت خانواده به دور هستند قد كوتاه تري دارند. علاوه براين اختلالاتي مثل كم‌كاري تيروئيد، پركاري غده فوق كليه، كمبود هورمون رشد، كم‌كاري غدد جنسي، عفونت‌هاي مزمن ادراري، نارسايي‌هاي مزمن كليه، كبد، قلب و... همگي مي‌توانند بر قد تاثير بگذارند. در واقع قد معرف و آينه تمام نماي سلامت فرد است. پس مي‌توان با درمان اين بيماري‌ها يا به تعويق انداختن بلوغ رشد قدي فرد را افزايش داد. هورمون رشد فقط تا زماني كه صفحه رشد باز است تاثيرگذار است و بعد از آن از تاثيرش كاسته مي‌شود. از زماني كه دخترها عادت ماهانه‌شان شروع مي‌شود به طور متوسط 2 تا 7 سانتي‌متر ديگر به طول قدشان اضافه مي‌شود اما مشخص نيست اين ميزان 2 سانتي‌متر باشد يا 7 سانتي‌متر. پس قبل از بلوغ بايد به پزشك مراجعه كرد و اگر لازم بود تحت درمان قرار گرفت. 
 

فرزندان راست قامت تربيت كنيد!
دو مسئله مهم جدا از ژنيك در رشد قدي افراد تاثيرگذارند: ورزش و تغذيه. بايد سعي كنيم فرزندان‌مان را طوري بزرگ كنيم كه در آينده گوژپشت و خميده نباشند و عضلات اطراف لگن‌شان قوي باشد. وقتي افراد را با هم مقايسه مي‌كنيم مي‌بينيم بعضي‌ها به شكل خطوط شكسته و بعضي ديگر به شكل خط صاف ايستاده‌اند. پس بايد با استفاده از ورزش‌هاي كششي مثل بارفيكس، ژيمناستيك و شنا بدن آنها را در راستاي عمودي نگه داريم. تغذيه نيز بايد طوري باشد كه به رشد استخواني كمك شود. به خصوص در حوالي سنين 10 تا 15 سالگي بايد رژيم افراد سرشار از كلسيم و پروتئين باشد. هيچ وقت نبايد به اين فكر باشيم كه با هورمون درماني قد فرزندمان را افزايش دهيم. گرچه قبل از سن بلوغ اين امكان براي گروهي خاص از بچه‌ها وجود دارد. آنهايي كه قدشان از استاندارد طبيعي پدرو مادر خيلي كوتاه‌تر است با هورمون درماني مي‌توانند قد بلندتري داشته باشند. منتها اين كار بايد حداقل 4 تا 5 سال قبل از بلوغ انجام شود.
 

كفش‌هاي افزايش‌دهنده قد بي‌ارزش نيستند
كفش‌هايي كه با عنوان افزايش‌دهنده قد به فروش مي‌رسند معمولا لاستيك كف‌شان خاصيت الاستيك دارد. يعني با هر قدم اين لاستيك جمع و باز مي‌شود، مثل اينكه روي يك تشك بادي بالا و پايين بپريد. بنابراين قدرت تحرك را بالا مي‌برند و شخص به راحتي مي‌تواند قدم بزند. پس نوعي فعاليت فيزيكي و حركت كششي ايجاد مي‌كند و به اندازه يك ورزش كششي ارزش دارد. به هر حال نمي‌توان گفت تاثير مستقيم روي قد دارد. فقط تحرك شخص را تسهيل مي‌كند و كسي كه به اندازه كافي تحرك دارد قدرت رشدش بيشتر خواهد بود. نكته ديگر نحوه خوابيدن است. كودكان بهتر است در حالت گوله نخوابند و عادت كنند به پشت و در يك راستا بخوابند. همچنين بايد خواب كافي داشته باشند. بدني كه براي مثال 18 تا 20 ساعت در بيداري به صورت عمود قرار گرفته  بالاخره آسيب مي‌بيند اما فردي كه فرصت دارد براي 6 تا 8 ساعت بخوابد و بدنش را در حالت افقي قرار دهد، تاندون‌ها و عضلاتش به اندازه كافي استراحت مي‌كنند و مي‌توانند در ساعات بيداري عملكرد بهتري داشته باشند.

دلايـل مهم خستـگي و راه هاي غلبـه بر آن

آيا شما توانايي انجام كارهاي تان را نداريد و بلافاصله از انجام كارهاي روزمره تان خسته مي شويد؟ در چنين صورتي خواندن اين مقاله را به شما توصيه مي كنيم:

  خواب ناكافي
يكي از شايع ترين دلايل خستگي، كم خوابي است.

راه حل: هر شب ۷ الي ۸ ساعت بخوابيد.

  قطع تنفس در خواب (Sleep Apnea)
بعضي افراد با اين كه شبانه ۸ ساعت يا بيشتر هم مي خوابند، باز هم در طول روز خسته اند. Sleep Apnea در واقع قطع موقتي تنفس در خواب است كه مدت چندين ثانيه طول مي كشد. هر بار كه شما دچار اين حالت مي شويد براي لحظاتي از خواب بيدار مي شويد و ممكن است خود شما هم از اين بيدار شدن هاي كوتاه اطلاعي نداشته باشيد.

راه حل: در صورت اضافه وزن، وزن خود را كم كنيد، سيگار را ترك كنيد.

  غذاي ناكافي
تغذيه ناكافي هم يكي ديگر از دلايل خستگي است. همچنين خوردن غذاهاي اشتباه! مي تواند چنين مشكلي ايجاد كند. اگر شما روز خود را با خوردن شيرينيجات شروع مي كنيد، گلوكز خون شما به سرعت افزايش مي يابد و به همان سرعت نيز پايين مي آيد در نتيجه شما پس از مدت كوتاهي احساس كسالت و خستگي مي كنيد.

راه حل: هميشه يك صبحانه كامل بخوريد. سعي كنيد صبحانه شما شامل پروتئين و كربوهيدرات هاي كمپلكس باشد مانند تخم مرغ و غلات. اين تركيب غذايي يك منيع انرژي است كه به تدريج در اختيار سلول هاي بدن شما قرار مي گيرد.

  كم خوني (Anemia)
آنمي يكي از دلايل خستگي در خانم هاست و زماني اتفاق مي افتد كه اكسيژن كافي توسط گلبول هاي قرمز در اختيار سلول هاي بدن قرار نمي گيرد. آنمي با يك تست خون ساده قابل تشخيص است.

راه حل: درمان آنمي به علت ايجاد كننده آن بستگي دارد. مثلا آنمي كمبود آهن(Iron Deficiency Anemia) با كمك مكمل غذايي آهن يا غذاهاي داراي آهن مانند گوشت، جگر، لوبيا و ... درمان مي شود.

  افسردگي
افسردگي علاوه بر اينكه بر روي روان اثرات سوء مي گذارد، بلكه باعث اختلالات فيزيكي مانند خستگي، سردرد و بي ميلي جنسي مي شود. اگر به مدت ۲ هفته يا بيشتر به اين علايم دچار شديد، احتمالا به افسردگي دچار شده ايد. افسردگي به خوبي به روان درماني و دارو پاسخ ميدهد. براي درمان حتما به پزشك مراجعه كنيد.

  كم كاري تيروئيد (Hypothyroidism)
تيروئيد يكي از غدد درون ريز بدن است كه در گردن و جلوي حنجره واقع شده است. اين غده متابوليسم و سوخت و ساز بدن را كنترل مي كند. هنگامي كه فعاليت اين غده كم مي شود شما دچار خستگي و كسالت مي شويد.

راه حل: يك تست خون مي تواند كم بودن هورمون هاي تيروئيد شما را تاييد كند. هورمون هاي سنتتيك كه توسط پزشك شما تجويز مي شوند به راحتي متابوليسم بدن شما را به حالت عادي بر مي گردانند.

  خوردن كافئين زياد
همه ما مي دانيم كه خوردن كافئين باعث افزايش هوشياري و تمركز مي شود. اما محققان به اين نتيجه رسيده اند كه خوردن مقادير زياد مواد غذايي حاوي كافئين ممكن است باعث ايجاد خستگي شود.

راه حل: از خوردن قهوه، چاي، شكلات و داروهاي حاوي كافئين به مقدار زياد پرهيز كنيد.

  عفونت پنهان مجراي ادرار
معمولا عفونت مجراي ادرار با علائمي چون سوزش ادرار و احساس ادرار فراوان داشتن شناخته مي شود. اما اين عفونت بعضي وقت ها هيچ علامتي غير از خستگي ندارد.

راه حل: يك تست ادرار مي تواند وجود يا عدم وجود اين عفونت را تاييد كند. با پزشك خود مشورت كنيد.اين عفونت و خستگي ناشي از آن به راحتي در عرض يك هفته از بين مي رود

  ديابت
در افراد ديابتي گلوكز در خون باقي مي ماند و توسط سلول ها استفاده نمي شود و به انرژي تبديل نمي شود. در نتيجه بدن به كمبود انرژي و خستگي دچار مي شود.

راه حل: براي تاييد ابتلا يا عدم ابتلا به ديابت به پزشك مراجعه كنيد. اين بيماري نيز قابل كنترل است.

  بيماري هاي قلبي
بيماري هاي قلبي خصوصا در سنين بالا باعث ايجاد خستگي حتي در حين انجام كارهاي ساده روزانه مي شوند.

راه حل: مشورت با پزشك و استفاده مرتب از داروهاي تجويز شده و تغييراتي در سبك زندگي، باعث تحت كنترل در آمدن بيماري هاي قلبي مي شوند.

  حساسيت هاي غذايي
بسياري از پزشكان بر اين عقيده اند كه آلرژي به بعضي مواد غذايي مي تواند باعث خواب آلودگي و خستگي شود. چنانچه پس از خوردن بعضي مواد غذايي خاص دچار كسالت ميشويد، احتمال حساسيت به آن ماده غذايي را در نظر بگيريد.

راه حل: مي توانيد با پزشك خود مشورت كنيد و يا اينكه از خوردن مواد غذايي كه اين حالت را در شما به وجود مي آورند خودداري كنيد.

  سندرم خستگي مزمن (Chronic Fatigue Syndrome)
چنانچه خستگي شما بيش از ۶ وجود داشته و شدت خستگي شما به حدي است كه از عهده كارهاي روزانه خود بر نمي آييد، احتمال ابتلا به اين بيماري وجود دارد. شايع ترين علامت اين بيماري، خستگي شديد و دائم بدون علت خاص است.